Industriehal en Tricotagefabriek 'Labora'

1948 - 1957 

'Ik herinner me nog heel goed dat ik een keer in Zwolle was en dat ik daar een vrouw uit een winkel zag komen, de armen vol Sinterklaascadeaus. Toen ze me zag, liet ze van schrik al die pakjes vallen. Henk, zei ze tegen me, wat vervelend nou dat jij mij hier ziet. Want ik ben toch altijd klant bij jou in Slagharen geweest. Maar ik vond het zo leuk om eens in Zwolle te winkelen. Ik zei: ach, ik begrijp het heus wel dat je hier naar toe gaat. Die ontmoeting, zo heb ik achteraf vastgesteld, is bepalend geweest voor mijn toekomst. Eigenlijk zelfs voor de realisering van het Ponypark. Ik begon er over na te denken en ik dacht: 'Hoe krijgen we de auto's naar Slagharen toe? Eerst heb ik even gezocht in de industrie, want nieuwe werknemers betekent meer omzet in de winkel. Ik heb toen iets in de textiel gedaan. Een bedrijfje opgericht dat later 'De Nederlandse Bontweverij' is geworden. Maar dat gaf geen voldoening.' (Henk Bemboom, 1985)

 

Uit: ‘Chinezen van Zwolle’, uitgegeven door het ‘Historisch Centrum van Zwolle’, 2013.
Uit: ‘Chinezen van Zwolle’, uitgegeven door het ‘Historisch Centrum van Zwolle’, 2013.

Werkloosheid, woningnood: Slagharen was op zichzelf aangewezen...

Slagharen kende, na het ontstaan van het dorp rond 1842, een lange geschiedenis van armoede, werkloosheid en woningnood, Kort na de crisisjaren in de jaren ’30 en de Tweede Wereldoorlog in 1945, was ook dan de werkloosheid in Slagharen groot. Er was weinig medewerking van het gemeentebestuur van Hardenberg voor plaatselijke initiatieven in Slagharen om iets aan de werkeloosheid te doen.

 

Tricotagefabriek ‘De Zwaluw’ uit Eefde bijvoorbeeld, stuitte op onwil van de gemeente Hardenberg. ‘De Zwaluw’ had in Slagharen al een 40-tal meisjes in opleiding (in de ruime magazijnen achter de winkel van de firma Bemboom), maar ging daar toen niet meer mee door toen definitief was gebleken dat de gemeente Hardenberg niet bereid bleek om een bouwvergunning voor een nieuwe fabriek in Slagharen te verstrekken. Het bedrijf vertrok uit Slagharen en vestigde zich in de provincie Noord-Brabant.

 

Evenzo ging de KLM-kledingfabriek aan Slagharen voorbij. Ook Herman Wehkamp die plannen had voor de bouw van een postorderbedrijf in Slagharen kreeg geen medewerking van de gemeente Hardenberg, omdat dit een postorderbedrijf betrof en geen industrie, zo besloot de gemeente Hardenberg. De gemeente Hardenberg leek zich te richten op industrialisering. 

 


'De Nederlandse Bontweverij'

Omstreeks 1948 ondernam Henk Bemboom een initiatief voor de vestiging van een grote textielfabriek in Slagharen, ‘De Nederlandse Bontweverij’ genaamd. Henk Bemboom slaagde er destijds in om Gerrit Hukker uit Enschede over te halen diens Bontweverij onder te brengen in een pand van de firma Bemboom in Slagharen.

 

Gerrit Hukker, werkte bij een textielbedrijf in Enschede, maar wilde voor zichzelf beginnen. Kijkend of hij een stuk grond kon kopen in Emmen om daar voor zichzelf te beginnen, stapte hij per abuis enkele haltes te vroeg uit en kwam in Slagharen terecht. In café 'Kleine Staarman' (waar heden Chinees restaurant 'Peking' is gevestigd) raakte Gerrit Hukker in gesprek met Henk Bemboom (de latere oprichter van het Shetland Pony Park Slagharen). Henk Bemboom maakte hem attent op de industriehal in Slagharen die Henk Bemboom had laten bouwen. Gerrit Hukker besloot het gebouw van Henk Bemboom te huren. Daar werd de 'Nederlandse Bontweverij' gevestigd. 

 

Woningbouw

De bouw van woningen om de arbeiders onder te brengen, kreeg weinig steun van de gemeente Hardenberg. De gemeente Hardenberg was bang dat Slagharen met te dure huurwoningen zou blijven zitten, als de fabriek weer zou vertrekken. Pas toen Henk Bemboom en Gerrit Hukker zich garant stelden voor de huurbetalingen (toen nog ƒ 7,00 per week) konden de eerste woningen na de oorlog worden gebouwd. (De woningen werden neergezet aan de Prins Marijkelaan te Slagharen, vlak achter de industriehal die later bekend werd als ‘De Bonte Wever’). 

 

Industriehal brandde af

Ongelukkigerwijs brandde het gebouw van 'de Nederlandse Bontweverij' dat Henk Bemboom aan Gerrit Hukker verhuurde, in 1954 af... Henk Bemboom (dan 33 jaar oud) slaagde er in om opnieuw een vergunning te krijgen voor de bouw van een nieuwe industriehal. De fa. Bemboom diende een verzoek in tot het bouwen van een industriehal te Slagharen. De bouw van Henk Bemboom's industriehal, werd op 31 december 1954 door de gemeente Hardenberg gegund aan de heer J. Th. Schlepers. Met de bouw van de industriehal was indertijd een bedrag ten grootte van ƒ 179.850 gulden gemoeid. 

 

31 december 1954, de bouw van Henk Bemboom's industriehal werd opgedragen aan Theodoor Schlepers.
31 december 1954, de bouw van Henk Bemboom's industriehal werd opgedragen aan Theodoor Schlepers.

Opnieuw was er weinig medewerking van de gemeente Hardenberg. De geschiedenis verhaalt dat er een belangrijke ambtenaar uit Den Haag aan te pas moest komen, alvorens Henk Bemboom met garantie van de gemeente Hardenberg zijn gang kon gaan om een grotere fabriekshal te bouwen. In de jaren daarna werd het makkelijker en verleende de gemeente Hardenberg wel medewerking aan verdere uitbreiding. 

 

‘Tricotagefabriek Labora’

Reeds in 1952 was de 'Nederlandsche Bontweverij' van Gerrit Hukker in bedrijf en produceerde stof voor uienzakken. Deze uienzakken werden onder de bevolking 'siepelzakken' genoemd. De stof werd in de 'Nederlandsche Bontweverij' geweven en in elkaar genaaid. De 'Nederlandsche Bontweverij' wilde graag stoppen met het naaien van de uienzakken. In samenspraak met Henk Bemboom, werd besloten om de confectie van de uienzakken te gaan verzorgen...

 

De heer Bernard Theodorus Nijkamp, vanaf 1952 al in dienst bij de firma Bemboom, werd gevraagd... 'Nijkamp, we beginnen maandag aanstaande met vier meisjes een confectiebedrijf en ik zou graag willen dat je daarvan de leiding op je neemt', zo benaderde Henk Bemboom hem. Dat was op 29 september 1952. De vier naaisters en de vier naaimachines van de 'Nederlandsche Bontweverij' werden door Henk Bemboom overgenomen. Daarnaast moesten er een knipafdeling, een inpakafdeling en een verzendafdeling bijkomen. Het personeelsbestand groeide na een maand uit naar 5 vrouwelijke en 6 mannelijke werknemers. Henk Bemboom's zus Marietje, werkte als kantinejuffrouw in de fabriek.

 

Men bedacht de naam 'Labora'. 'Labora' groeide al snel groter: al snel kwam er een afdeling bij voor het zomen en verpakken van hand-, thee- en stofdoeken. In 1955 breidde tricotagefabriek Labora uit met zo'n 1500 m2.  Er kwam een afdeling voor dames- en herenondergoed bij, maar ook school etui's, poppen, schortjes, enzovoorts werden er uiteindelijk vervaardigd. Henk Bemboom, ondernemend als hij was, had de eigenschap dat hij altijd wel wat bedacht om zijn personeelsbestand uit te breiden. Eind september 1957 bestond het bedrijf uit 40 vrouwelijke en 4 mannelijke werknemers. 

 

Op 14 oktober 1957 werd de tricotagefabriek 'Labora' door Henk Bemboom verkocht aan Henny van Rooij en ging verder onder de naam 'Henry van Rooij's Tricotage'. De textielindustrie zakte in. Eén van de andere overwegingen daarbij, was ook dat Henk Bemboom - die dan omvangrijke winkelzaken en een handelsonderneming exploiteerde - zich meer een koopman voelde dan een producerend industrieel. In deze periode trok Henk Bemboom zich terug uit de textielindustrie en ging zijn bakens verzetten naar de recreatie… Na de overname van Henk Bemboom, bestond 'Henny van Rooij's Tricotage' nog van 14 oktober 1957 tot 01 april 1974. Hoewel de fabriek niet failliet ging, werd de fabriek in Slagharen gesloten in de hoop de andere vestigingen in Amsterdam en Heeze te redden. Deze bedrijven sloten 1977. 

 

Belangrijke stap in de economische ontwikkeling...

Sinds de bevrijding van Nederland van de Duitse bezetter, had Henk Bemboom zich steeds ingezet voor de vestiging van industrieën in het dorp Slagharen. De komst van ‘De Bontweverij’ en de Tricotagefabriek ‘Labora’, waarin Henk Bemboom een belangrijke initiatiefnemer was, vormde een eerste belangrijke stap of fase in de (economische) ontwikkeling van Slagharen. Maar niet alleen voor Slagharen, want de fabriek had werknemers uit Hollandscheveld, Gramsbergen, Dedemsvaart, Balkbrug, Coevorden, Lutten en Zuidwolde. De komst van deze bedrijven, bood Slagharen nieuwe woningbouw en een belangrijk aantal arbeidsplaatsen in een tijd dat de woningnood en de werkloosheid groot waren... De ontwikkelingen, ingezet door Henk Bemboom, betekende werkgelegenheid voor zo'n 250 mensen uit Slagharen. 

 

Indertijd had Henk Bemboom al het respect en de opmerkzaamheid van het gemeentebestuur verkregen... Tijdens de officiële overdracht van zijn 'Tricotagefabriek Labora' sprak de toenmalige Burgemeester van Hardenberg, de heer van Oorschot, in zijn rede:

 

'Toch roept een afscheid gedachten en herinneringen op, in het bijzonder ten aanzien van iemand als de heer Bemboom, die steeds een stuwende kracht is geweest voor Slagharen. Uw inzicht en doorzettingsvermogen hebben grote erkentelijkheid van het gemeentebestuur. Wij hebben zelfs respect voor de redenen, welke voor u aanleiding waren om tot verkoop van de fabriek over te gaan. Het zal ons helemaal niet vreemd zijn, wanneer U binnenkort weer met nieuwe plannen ter tafel komt.' 

 

Een van die plannen die Henk Bemboom na zijn activiteiten in de textielindustrie zou ontvouwen, zou de 'Shetland-Show' worden. 

 

'De Bonte Wever'

De locatie van 'de Nederlandse Bontweverij' en later 'Tricotagefabriek Labora' werd in later jaren bekend als ‘De Bonte Wever’. 'De Bonte Wever' was een hotel- en congrescentrum met uitgebreide uitgaansfaciliteiten en een zwembadcomplex. Het was daarmee de tweede grote publiekstrekker van Slagharen. Het bedrijf werd geëxploiteerd door de Slagharense ondernemer Hennie van der Most, tot dat het complex op 06 mei 2001 volledig afbrandde...

 

Deze brand had een enorme impact op de inwoners en de economie van het dorp Slagharen, met name wat betreft het verlies van arbeidsplaatsen… Attractiepark Slagharen, ving in 2001 enkele gasten van de ‘De Bonte Wever’ op die waren getroffen door de enorme brand. 

 

Het bedrijf werd uiteindelijk niet herbouwd, wat Slagharen en omgeving veel arbeidsplaatsen kostte... 

 

Artikelenarchief

Industriehal en Tricotagefabriek