Herkomst van de familie Bembom

Een lang bewaard mysterie... 'Bembom' of 'Bemboom'...

'Als een hommage aan mijn vader. De basis daarvoor werd door mijn vader gelegd. Ik herinner mij hem als een zeer actief man met bijzondere ideeën. Voor zijn doen en mogelijkheden had hij al een grote winkel in Slagharen. De basis voor de ondernemingsgeest van de Bemboom's lag bij mijn vader. Hij was zeer inventief en streefde er naar steeds iets nieuws van de grond te krijgen. Bovendien had hij gevoel voor show, iets wat ik van hem heb 'geërfd'. Als je een park hebt als het Ponypark, moet je we gevoel voor show hebben, zegt Bemboom, die zegt dat hij veel van zijn vader geleerd heeft.'

(Henk Bemboom, tijdens de onthulling van het beeld met pony, 03 juni 1989). 

 

Henk Bemboom's grootouders

Voor deze website over Henk Bemboom èn alles wat hij voortbracht (waaronder het Attractie- en Vakantiepark Slagharen), beginnen we de familiegeschiedenis bij Henk Bemboom's grootouders: bij het huwelijk van Bernardus Hendricus Bembom en Maria Aleida Wehkamp. Beiden werden zo rond de vorming van de nederzetting 'Slag Haare' geboren...

 

Bernardus Hendricus Bembom werd geboren op 13 juli 1840 te Avereest. Hij stierf op 09 februari 1917 te Slagharen. Maria Aleida Wehkamp werd op 19 november 1851 geboren in een plaggenhut te Slagharen. Zij stierf op 07 september 1920 te Ambt Hardenberg.

 

Bernardus Hendricus Bembom en Maria Aleida Wehkamp trouwden op 20 april 1876 in het Overijsselse Hardenberg. 

 

Op de foto: Gerard Bembom (staande), Adelheid Bembom (zittende: zij zou de oma worden van Henk Bembom), Anna Bembom (staand), Rieks Bembom zittend: hij zou de opa worden van Henk Bembom) en tot slot Jan Willem Bembom (staand: de vader van Henk Bemboom).
Op de foto: Gerard Bembom (staande), Adelheid Bembom (zittende: zij zou de oma worden van Henk Bembom), Anna Bembom (staand), Rieks Bembom zittend: hij zou de opa worden van Henk Bembom) en tot slot Jan Willem Bembom (staand: de vader van Henk Bemboom).

Hoewel het echtpaar - waarschijnlijk door armoede en slechte sociale omstandigheden indertijd - meerdere malen tijdens hun leven (vermoedelijk acht keer) werd getroffen door kindersterfte, kwamen uit dit huwelijk - voor zover bekend - vier kinderen voort: Gerhardus, Maria, Anna en Jan Willem Bembom.  

 

 

Op de foto: Het Café Bemboom voor dat deze werd overgenomen door Gerard’s zus (Anna Aleida Bembom) en zijn zwager, Graads Kleinheerenbrink.
Op de foto: Het Café Bemboom voor dat deze werd overgenomen door Gerard’s zus (Anna Aleida Bembom) en zijn zwager, Graads Kleinheerenbrink.

Johannes Gerhardus Bembom        

Gerhardus Bembom werd geboren op 09 mei 1878 in Slagharen. Gerhardus Bembom (de oom van Henk Bemboom) stichtte rond het jaar 1910 een cafébedrijf met kruidenierszaak op de hoek van de Herenstraat-Schuineslootweg in Slagharen. Gerhardus Bembom was vrijgezel. Hij overleed op 08 januari 1922. Hij werd 43 jaar oud. 

 

Maria Bembom       

Maria Bembom (een tante van Henk Bemboom) werd geboren in 1881. Ze overleed in 1952. Over haar weten we niet zoveel.

 

Anna Bembom       

Anna Aleida Bembom (een tante van Henk Bemboom) werd geboren op 04 juni 1894. Anna Bembom trouwde met Graads Kleinheerenbrink.

 


Anna en haar man Graads Kleinheerenbrink, namen later jaren na diens overlijden het cafébedrijf van Anna’s broer, over: Gerhardus Bembom. Anna Aleida Bembom overleed op 24 februari 1927. Zij werd slechts 32 jaar oud.   

 

Over Henk Bemboom's vader: Jan Willem Bembom...

Jan Willem Bembom werd geboren op 03 juni 1889 in de Herenstraat in Slagharen (op de plek waar nu een bronzen beeld van een pony-met-kind staat).

 

Wat voor school hij gevolgd heeft, is niet bekend. In later jaren werkte hij eerst voor de aardappelmeelfabriek ‘De Baanbreker’ in het naast Slagharen gelegen dorp 'de Krim'. Hij handelde daarnaast in allerlei kleine zaken.      

                       

Op een zeker moment ontmoette Jan Willem Bembom een jonge vrouw, Catharina Hendrika Meijer genaamd. Catharina Hendrika Meijer werkte indertijd als cheffin in Hotel Koenders te Zwolle. 

 

Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, op 26 april 1918, trouwden Jan Willem en Catharina Hendrika met elkaar. Het was uit dit huwelijk, waaruit later de oprichter en grondlegger van het 'Shetland Pony Park Slagharen' zou worden geboren...

 

Op de foto: Jan Willem Bembom bedacht wedstrijden koekslaan. Daarmee konden zij geld verdienen. De koeken voor de wedstrijd werden geleverd door zijn broer, Gerard, die een bakkerszaak had. Willem trok publiek en leidde de wedstrijden. (Rond jaren 1920).
Op de foto: Jan Willem Bembom bedacht wedstrijden koekslaan. Daarmee konden zij geld verdienen. De koeken voor de wedstrijd werden geleverd door zijn broer, Gerard, die een bakkerszaak had. Willem trok publiek en leidde de wedstrijden. (Rond jaren 1920).

Winkeltje in groentes en fruit... Galanterieën

Het winkeltje in galanterieën van Jan Willem Bembom en Hendrika Meijer.
Het winkeltje in galanterieën van Jan Willem Bembom en Hendrika Meijer.

Jan Willem Bembom huurde indertijd een kleine bescheiden kamer in het toenmalige pand van Theodoor Schlepers aan het einde van de huidige Herenstraat, wat toen nog werd geschreven als 'de Heerenstraat'. Het vertrek had bescheiden afmetingen, namelijk 4 bij 4 meter. Er heerste woningnood, men had weinig andere keuzes. Ondanks de bescheiden afmetingen, maakte Jan Willem Bembom er twee schotten in, en zo kreeg hij een winkeltje, kamer-keuken, slaapkamer en bergruimte.

 

Rond 1918 opende Jan Willem en Catharina Hendrika een winkeltje: het winkeltje begon als een fruit- en groentewinkeltje. Juist dat winkeltje, zou in 1921 de geboorteplaats worden van Johannes Hendrikus Bembom: bij leven bekend en geschreven als Henk Bemboom

 


Het fruit en groente kocht Jan Willem Bembom in op de markt in Zwolle. Daartoe hing hij op de vrijdagmorgen in alle vroegte op zijn fiets naar Zwolle. Daar kocht hij de groenten en fruit, laadde de groente en fruit in de tram en fietste dan onmiddellijk terug naar Slagharen. Als de tram in Slagharen arriveerde, stond Jan Willem Bembom met zijn hondekar klaar en kon hij de gekochte goederen langs de straat verkopen (of uitventen, zoals men dat indertijd noemde). 

 

Door te fietsen, wist hij de kosten laag te houden. Jan Willem Bembom slaagde erin om geld opzij te leggen. Dat lukte hem doordat hij enerzijds voor de handel geknipt was, anderzijds doordat hij goed op het geld lette. Het geld dat hij op zij gelegd had, investeerde hij herhaaldelijk in de uitbreiding van zijn winkelbedrijf... 

 

Gezinsuitbreiding

En niet alleen het winkelbedrijf breidde zich uit... Ook het gezin van Jan Willem Bembom en zijn echtgenote Hendrika Meijer breidde zich uit: op 20 februari 1921 werd - juist in de kleine winkeltje, op de hedendaagse kruising Herenstraat/ Beatrixlaan in het dorp Slagharen - Johannes Hendrikus Bembom geboren

 

Henk Bemboom werd als eerste kind van negen geboren: 4 zoons en 5 dochters mochten Jan Willem Bembom en Catharina Hendrika Meijer krijgen in de jaren die zouden volgden...

 

'De Goedkope Bazar'

Jan Willem Bembom zou niet lang in het kleine winkeltje blijven, want al spoedig - twee jaar later, rond 1921 - kocht hij het oude postkantoor, dat veel centrale gelegen was richting de toenmalige brug in Slagharen.

 

Hij begon er ‘De Goedkope Bazar’, een winkeltje in galanterieën (ook wel prulletjes of snuisterijen genoemd) en huishoudelijke artikelen. Hendrika runde het winkeltje in groenten en fruit en Jan Willem reisde als marktkoopman de markten af, waar hij handelde in galanterieën als garen, band en stopnaalden. Vanuit ‘De Goedkope Bazar’ handelde Jan Willem Bembom ook in groente, fruit en vis. 

Een foto van de Heerenstraat in Slagharen (destijds 'Heereweg') bij de winkel van Willem Bemboom, de vader van J.H. Bemboom, grondlegger en oprichter van Ponypark Slagharen. Links Willem Bemboom en de kinderen.
Een foto van de Heerenstraat in Slagharen (destijds 'Heereweg') bij de winkel van Willem Bemboom, de vader van J.H. Bemboom, grondlegger en oprichter van Ponypark Slagharen. Links Willem Bemboom en de kinderen.

Jan Willem Bembom,  een broodje etend, zittend op de treeplank van een auto (Jaren '20).
Jan Willem Bembom,  een broodje etend, zittend op de treeplank van een auto (Jaren '20).

 

Onder andere met een hondenkar ging hij de straat op. Deze maakte later plaats voor een paard en wagen. Opgevolgd door de komst van een motorfiets, wat indertijd nog een bijzonderheid genoemd kon worden.

 

Het was 1925, toen Jan Willem Bembom, zijn mede dorpsbewoners verblufte toen hij een auto aanschafte. Op een zekere zaterdagmiddag leerde hij zichzelf aan om met de auto te rijden en de maandag er na, reed hij als koopman met zijn auto naar Coevorden.  

 

Humorist en zanger

Jan Willem Bembom, was niet alleen actief als (markt)koopman. 'Hoewel hij ernstig oogde, had hij een enorm gevoel voor humor', zo vertelde Henk Bemboom over zijn vader. 'Heel wat bruiloften , feestavonden en dergelijke werden in de jaren '30 door hem opgeluisterd.' Aldus Henk Bemboom.


 

Jan Willem Bembom trad ook veelvuldig op als humorist, soms onder de muzikale begeleiding van Dries Hertsenberg op een trekharmonica. Enkele kranten deden destijds verslag van zijn optredens tijdens de vergadering van onder andere de ‘Rooms Katholieke Werkliedenvereeniging’: 

Enkele kranten berichtten over Jan Willem Bemboom als humorist en zanger: ‘…De humorist Bemboom deed het publiek schudden van het lachen. Eerst om den boer Hannes die naar Amsterdam ging logeren, toen om de niet nuchter zijnde bruidegom, die op den ondertrouwdag door zijn toekomstige schoonvader de deur was uitgezet en daarna om de onnoozeelen soldaat , die steeds politiekamer of arres van de suresant kreeg, omdat hij zulke flinke antwoorden gaf…’         


Rond de jaren ’30 was hij ook actief in een revuegezelschap van Kapper Grondhuis en trad hij veelvuldig op als humorist onder de muzikale begeleiding van Dries Hertsenberg op een trekharmonica.

 

De zaken leden niet onder zijn optredens. Het is niet geheel ondenkbaar dat hij daarmee ook geld verdiende en deze weer investeerde in zijn onderneming... 

Op de foto: Het Revuegezelschap van Kapper Grondhuis. (Omstreeks jaren ’30: Voorste rij, 2 e van links is Jan Willem Bembom).
Op de foto: Het Revuegezelschap van Kapper Grondhuis. (Omstreeks jaren ’30: Voorste rij, 2 e van links is Jan Willem Bembom).

Brand bij de familie Nijkamp, waterschade bij Bembom...

Het harde werken van Jan Willem Bembom dreigde bijna in vlammen op te gaan, toen op 16 februari 1931 een flinke brand uitbrak op het aan Jan Willem Bembom's winkel 'De Goedkope Bazar' aangrenzende perceel van de familie Nijkamp (de familie Nijkamp met wie de familie Bemboom generatie op generatie goede banden heeft gehad). Het perceel van de familie Nijkamp en de inboedel brandde volledig uit, aangrenzende huizen liepen brand- en waterschade op. 

1931 Te Slagharen werd vorige week het huis van den heer Nijkamp een prooi der vlammen. Rechts naast de resten het perceel en de galanteriewinkel van Jan Willem Bembom.
1931 Te Slagharen werd vorige week het huis van den heer Nijkamp een prooi der vlammen. Rechts naast de resten het perceel en de galanteriewinkel van Jan Willem Bembom.

Of de brand de aanleiding was voor vernieuwing, is niet geheel bekend... Maar opmerkelijk was dat Jan Willem Bembom enkele maanden daarna, in 1932, besloot om het oude postkantoor en de belendende percelen af te breken.

 


‘Een huus hielemoale van glas’

Er kwam een geheel nieuw gebouw voor in de plaats, namelijk een groot gebouw dat in gebruik werd genomen als warenhuis in huishoudelijke artikelen. Het gebouw was indertijd een bijzonder gebouw voor het dorp Slagharen vanwege zijn constructie met veel glaswerk onder de dorpsbewoners gezien als ‘een huus hielemoale van glas’…

 

Bemboom's warenhuis

In het mooie moderne winkelpand van Jan Willem Bemboom werd de handel voortgezet en exploiteerde zij een warenhuis, waarin - net als in hun voorgaande winkeltje 'De Goedkope Bazar' - van alles werd verkocht, zoals galanterieën als garen, band en stopnaalden en groente, fruit en vis. 

 

De Herenstraat omstreeks 1932 met links het warenhuis van Jan Willem Bembom
De Herenstraat omstreeks 1932 met links het warenhuis van Jan Willem Bembom

Rond 02 februari 1940, werd Henk Bemboom's vader, Jan Willem Bembom, gekozen als bestuurslid van de Winkeliersvereniging. Hij volgde de heer G.H. Wehkamp op.
Rond 02 februari 1940, werd Henk Bemboom's vader, Jan Willem Bembom, gekozen als bestuurslid van de Winkeliersvereniging. Hij volgde de heer G.H. Wehkamp op.

In het mooie moderne winkelpand van Jan Willem Bemboom zetten zij de handel voort en exploiteerden zij een warenhuis, waarin - net als in hun voorgaande winkeltje 'De Goedkope Bazar' - er van alles werd verkocht, zoals galanterieën als garen, band en stopnaalden en groente, fruit en vis. Het gebouw is nog altijd behouden, tegenwoordig huist er het 'Verkoophuis Slagharen'.  

 

Naast zijn gezin, zijn handel èn zijn activiteiten als humorist en zanger, was Jan Willem Bembom betrokken bij de plaatselijke Winkeliersvereniging waar de winkeliers uit het dorp zich in hadden verenigd.

 

Bij de jaarvergadering van de Winkeliersvereniging rond 2 februari 1940, werd Jan Willem Bembom gekozen om de vacature als bestuurslid van de Winkeliersvereniging te vervullen. Hij nam de plaats in van zijn voorganger de heer G.H. Wehkamp.

 


Uitbreken van de Tweede Wereld Oorlog

Enkele maanden na de verkiezing, op 10 mei 1940, brak de Tweede Wereld Oorlog uit en bezetten de Duitsers Nederland. Voor veel mensen brak een moeilijke tijd aan. De oorlog had weliswaar een negatieve invloed op de zaken van Jan Willem Bembom, maar niet op diens ondernemingsgeest. Er is weinig bekend over welke invloed de Tweede Wereldoorlog echt had op de handelsactiviteiten van de familie Bembom. Wel onttrokken Henk Bemboom en zijn broer Rieks zich aan een oproep van de Duitsers om te werk gesteld te worden. Dit bracht risico's met zich mee en zij konden niet zomaar overal meer heen reizen.

 

Noodlot treft de familie Bembom... Jan Willem Bembom, komt om

Hoewel niet door de oorlogshandelingen, werd ook het gezin van Jan Willem Bembom, niet gespaard voor ellende. Vergezeld door zijn dochter (Henk en zijn broer Rieks konden geen risico's lopen), bracht Henk Bemboom's vader een bezoek aan Amersfoort. Dat bezoek aan Amersfoort werd hem fataal. Op het treinstation van Amersfoort stapt hij mis, kwam ten val en was op slag dood. Van de ene op de andere dag moest het gezin het zonder hun ondernemende vader stellen... 

 

Inschrijving van het overlijden van Henk Bemboom's vader, Jan Willem Bembom te Amersfoort (11-02-1944)
Inschrijving van het overlijden van Henk Bemboom's vader, Jan Willem Bembom te Amersfoort (11-02-1944)

Henk Bemboom voelt zich - als oudste zoon van het gezin - verantwoordelijk om de schouders er onder te zetten en de onderneming van zijn vader voort te zetten. Iets meer dan een jaar na het fatale ongeluk, op 09 april 1945, werden de dorpen Lutten en Slagharen door legereenheden van het Canadese leger bevrijdt. Ook in de na-oorlogse jaren na het fatale ongeval, hebben Catharina Hendrika Bembom-Meijer - dan weduwe van Jan Willem Bembom - en haar negen kinderen (waarvan Henk Bemboom, dan 22 jaar, de oudste zoon was) de zaken voortgezet. 

 

Bemboom's als grondleggers van industrialisering in Slagharen

De familie Bembom is als eerste van de Slagharenaren de weg van de industrialisering ingeslagen door het risico te nemen om een grote industriehal te laten bouwen. De industriehal werd vanaf 1948 verhuurd aan de 'Nederlandsche Bontweverij'. Daarmee kwam het industriële leven in Slagharen op gang en maakte Slagharen een positieve economische ontwikkeling door. Zonder dat hij dat toen wist, legde Jan Willem Bembom daarmee de (financiële) basis voor de industrie in Slagharen. 

 

In later jaren zou - onder leiding van Henk Bemboom - de Shetland-Show volgen, kwam er de verhuur van zomerhuisjes en volgde de oprichting van onder andere het Shetland Pony Vakantiecentrum in Slagharen en alles wat daar verder uit voortkwam... 

 

Artikelenarchief

Familie Bembom